Oorlog bracht Falklanders welvaart

Reportage vanaf Falklands eilanden n.a.v. 25 jarige herdenking Falklands oorlog. Een deel van het artikel is overgenomen door het NOS journaal

PORT STANLEY (ANP) - De bloedige oorlog om de Falkland-eilanden betekende de komst van welvaart voor de bevolking. Maandag 2 april is het precies 25 jaar geleden dat Argentinië de eilanden bezette en met Groot-Brittannië een bloedige oorlog uitvocht.
Volgens Patrick Watts van het lokale radiostation waren de eilanders nu waarschijnlijk Argentijns geweest als de invasie niet had plaatsgevonden. "Voor de oorlog vertelde de gouverneur dat wij ons erop moesten voorbereiden dat Groot-Brittannië de eilanden zou overdragen aan Argentinië. Er waren serieuze onderhandelingen gaande en de Britten leken niet bijzonder geïnteresseerd in behoud van de Falklands."

De oorlog maakte definitief een einde aan de onderhandelingen, tot grote opluchting van de eilanders. Er werd een permanente basis met tweeduizend militairen gevestigd en een territoriale zone van 150 mijl om de eilanden getrokken. De aanwezigheid van de militairen betekende bijna een verdubbeling van het aantal inwoners en zorgde voor de eerste injectie in de kwakkelende economie. De echte welvaart kwam vijf jaar later met de visserijwet, die de visvangst rondom de eilanden regelde. In de wateren rondom de eilanden zit veel inktvis. De eilanders zijn traditioneel schapenfokkers en houden zich zelf nauwelijks met visserij bezig. De overheid verkoopt daarom licenties aan buitenlandse vissers, vooral aan Aziaten. Deze licenties leveren jaarlijks 30 miljoen euro op, 44 procent van de totale nationale inkomsten.

Falklanders zijn traditioneel schapentelers

Volgens Phyllis Randall kwam de oorlog de eilanders goed uit, ondanks alle gruwelijkheden die plaatsvonden. Randall is directrice van de sector landbouw en minerale grondstoffen. Door de oorlog is de economie veranderd en ligt de tijd achter ons dat de economie volledig afhankelijk was van de schapenindustrie en de wolprijs, zegt zij. Het bestuur van de eilanden steekt veel van het visserijgeld in behoud van de landbouwsector. Nieuwe schapenrassen worden uit Australië en Nieuw-Zeeland geïmporteerd in een poging fijnere wol te produceren. Verder wordt getracht om schapen en lammeren geschikt te maken voor de vleesindustrie. Ook steekt de overheid veel geld in gezondheidszorg en onderwijs. Kinderen hoeven niet meer naar het moederland om middelbaar onderwijs te volgen en er zijn nu riante beurzen beschikbaar voor de leerlingen die willen doorstuderen aan een universiteit of hogeschool in het buitenland.

Britse militairen zijn bijzonder welkom op de Falklands

De nieuwe economische perspectieven trekken ook nieuw volk aan. Na de oorlog keerden vele Falklanders die overzee woonden terug. Ook buitenlanders vonden hun weg naar de eilanden vanwege de hoge levensstandaard, de uitstekende salarissen en het relaxte bestaan. In het 'kosmopolitische' tweeduizend inwoners tellende Stanley kun je meer dan zestig verschillende nationaliteiten - onder wie een aantal Nederlanders - op straat tegenkomen. Joost Pompert kwam in 1989 naar de eilanden. Hij kon een goedbetaalde baan vinden als zeebioloog bij het visserijdepartement. "Ik had niet gestudeerd en had in Nederland weinig kans op een baan. Ik had wat ervaring op zee opgedaan en hier kon ik zo aan de slag." Jacqueline Bennebroek werkt als huisarts in het ziekenhuis van Stanley. "Het is een modern ziekenhuis. Ik doe hier bijna alles wat je als arts kunt doen. Alleen voor specialistische zaken zijn we aangewezen op ziekenhuizen in Engeland of Chili." Naast haar werkzaamheden in het ziekenhuis vliegt zij regelmatig naar het binnenland om daar patiënten te bezoeken.

Dat de economie drijft op de visserijlicenties baart de Falklanders nogal wat zorgen. Er heerst de angst dat deze inkomsten ooit zullen opdrogen. Visstand is nu eenmaal moeilijk te beheersen. Inmiddels heeft de overheid ruim 200 miljoen euro opzij gezet voor eventuele magere jaren. De hoop van de eilanders is intussen gevestigd op ontwikkeling van het toerisme, maar vooral op de aanwezige olievoorraden rondom de eilanden. In het verleden bleek exploitatie niet rendabel omdat de winning te duur was. Maar als gevolg van de hoge olieprijs worden er opnieuw proefboringen gedaan door enkele oliebedrijven. "Ik volg nu dagelijks de ontwikkeling van de olieprijs", laat Phyllis Randall dan ook weten.